دعاى فرزند برای والدین

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

دُعاءُ الوَلَدِ لِلوالِدِ کَالأَخذِ بِالیَدِ؛

دعاى فرزند براى پدر و مادر، مانند یارى کردن آنان است.

الفردوس: ج ۲ ص ۲۱۳ ح ۳۰۳۸ / گزیده حکمتنامه پیامبر اعظم (ص)، ص734.

بخشی از تفسیر آیه 19 / مجادله

منافقانِ دروغگو مغرور به مال و مقام، سرنوشتی جز این ندارند که دربست در اختیار شیطان و وسوسه های او قرار می گیرند و خدا را به کلی فراموش می کنند. نه تنها منحرف می شوند، که در زمره کارگزاران شیطان و اعوان و انصار و لشکر و حزب او برای گمراه کردن دیگران نیز قرار می گیرند. در روایتی می خوانیم هنگامی که امام حسین علیه السلام در کربلا صفوف اهل کوفه را همچون شب تاریک و سیل خروشانی در مقابل خود دید، فرمود:«عجب بندگانی هستید! اظهار اطاعت خدا و ایمان به پیامبر کردید ولی اکنون آمده اید فرزندان پیامبر صلی الله علیه و آله را به قتل رسانید. شیطان برشما چیره شده و یاد خدای بزرگ را از خاطرتان برده است.» سپس افزود:«نابود باشید شما و نابود باد خواسته هایتان. إنا لله و إنا إلیه راجعون.»

سهم ما از دنیا !

امام على علیه السلام:

- فی قَولِ اللَّهِ عزّ وجلّ : «وَ لاَ تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا» -: لا تَنسَ صِحَّتَکَ وقُوَّتَکَ وَفَراغَکَ وشَبابَکَ ونَشاطَکَ أن تَطلُبَ بِهَا الآخِرَةَ؛

درباره آیه (و سهم خود را از دنیا فراموش مکن) :[یعنى] سلامت، توانایى، فرصت، جوانى و شادابی‌ات را فراموش مکن، تا با آنها، آخرت را به دست آورى.

الأمالی للصدوق: ص ۲۹۹ ح ۳۳۶ / الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث، ص130.

بخشی از تفسیر آیه 21 / طور

یکی از لطف های خدا به مؤمنان در قیامت این است که فرزندان باایمان و مورد علاقه آنها را به آنها ملحق می کند تا چشم ایشان روشن گردد. این فرزندان اگر از نظر عمل کوتاهی و تقصیراتی داشته باشد، خداوند به احترام پدران صالح، آنها را می بخشد و مقامشان را بالا می برد. در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می خوانیم که «هنگامی که انسان وارد بهشت می شود، سراغ پدر و مادر و همسر و فرزندانش را می گیرد. به او گفته می شود: آنها به درجه و عمل تو نرسیده اند. عرض می کند: پروردگارا، من برای خودم و آنها عمل کردم. پس فرمان داده می شود که فرزندان به ایشان ملحق شوند».

مدیریت زمان

 امام على علیه السلام:

لِلمُؤمِنِ ثَلاثُ ساعاتٍ: فَساعَةٌ یُناجی فیها رَبَّهُ، وساعَةٌ یَرُمُّ مَعاشَهُ،

وساعَةٌ یُخَلّی بَینَ نَفسِهِ وبَینَ لَذَّتِها فیمایَحِلُّ ویَجمُلُ؛

[سزاوار است] مؤمن سه زمان داشته باشد: زمانى که در آن با پروردگارش راز و نیاز کند؛ و زمانى که هزینه‌هاى زندگى را تأمین کند؛ و زمانى را به خوشی‌هاى حلال و زیبا اختصاص دهد.

نهج البلاغة: الحکمة ۳۹۰ / گزیده غررالحکم و دررالکلم، ص73.

تفریح و سرگرمی

 پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

اِلهَوا وَالعَبوا فَإِنِی أکرَهُ أن یُرى فی دینِکُم غِلظَةً؛

سرگرمى داشته باشید و تفریح کنید؛ چرا که خوش نمی‌دارم در دین شما درشتى و سختى دیده شود.

شُعب الإیمان: ج ۵ ص ۲۴۷ ح ۶۵۴۲ / حکمتنامه پیامبر اعظم (ص): ج6 ص184.

بخشی از تفسیر آیه 23 / شوری

یکی از مفسرین بزرگ اهل سنت به نام «زمخشرى» در کتابش، تفسیر کشاف حدیثى نقل کرده که فخر رازى و قرطبى (از بزرگان تفسیر اهل سنت) نیز در تفسیرشان از او اقتباس کرده‏ اند؛ حدیث مزبور به وضوح مقام آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین و اهمیت حب آنها را بیان مى‏دارد، مى‏گوید:
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
"هر کس با محبت آل محمد بمیرد شهید از دنیا رفته.
 آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود، بخشوده است.
 آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود، با توبه از دنیا رفته.
 آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود، مؤمن کامل الإیمان از دنیا رفته.
 آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود، فرشته مرگ او را بشارت به بهشت مى ‏دهد و سپس منکر و نکیر (فرشتگان مأمور سؤال در برزخ) به او بشارت دهند.
 آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود، او را با احترام به سوى بهشت مى ‏برند آن چنان که عروس به خانه داماد برده می شود.
 آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود، در قبر او دو در به سوى بهشت گشوده مى‏ شود.
 آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود، قبر او را زیارتگاه فرشتگان رحمت قرار مى ‏دهد.
 آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود، بر سنت و جماعت اسلام از دنیا رفته.
 آگاه باشید هر کس با دشمنی آل محمد از دنیا رود، روز قیامت در حالى وارد عرصه محشر مى‏ شود که بر پیشانى او نوشته شده: مأیوس از رحمت خدا!
 آگاه باشید هر کس با بغض آل محمد از دنیا برود، کافر از دنیا رفته
 آگاه باشید هر کس با دشمنی آل محمد از دنیا برود، بوى بهشت را استشمام نخواهد کرد.
جالب اینکه فخر رازى بعد از ذکر این حدیث شریف که صاحب کشاف آن را معتبر و صحیح ذکر کرده است مى ‏افزاید:
آل محمد صلوات الله علیهم کسانى هستند که بازگشت امرشان به او است، کسانى که ارتباطشان محکمتر و کاملتر باشد،" آل" محسوب مى ‏شوند و شک نیست که فاطمه و على و حسن و حسین محکمترین پیوند را با رسول خدا داشتند و این از مسلمات و مستفاد از احادیث متواتر است، بنا بر این لازم است که آنها را" آل پیامبر" بدانیم.

زکات خانه

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

لِکُلِّ شَیءٍ زَکاةٌ، وزَکاةُ الدّارِ بَیتُ الضِّیافَةِ؛

هر چیزى زکاتى دارد و زکات خانه، اتاق مهمان است.

کنز العمّال: ج ۱۵ ص ۳۹۰ ح ۴۱۵۰۴ / فرهنگ‌نامه مهمانی، ص 22.

برترین مردم

عیسى بن مریم علیه السلام:

مَن کانَ مَنطِقُهُ ذِکراً، وصَمتُه فِکراً، ونَظَرهُ عِبرَةً؛

[برترینِ مردم] کسى است که سخنش ذکر خدا باشد و سکوتش اندیشیدن و نگاهش عبرت آموختن.

تنبیه الخواطر: ج ۱ ص ۲۵۰ / حکمت‌نامه عیسی بن مریم علیهما السلام، ص26.

عمر گرانمایه بر باد مده!

امام علی علیه السلام:

اِحذَروُا ضِیاعَ الأعمارِ فِیما لا یَبقى لَکُم فَفائِتُها لا یَعُودُ؛

از تباه کردن عمر در آنچه ماندگار نیست بپرهیزید؛ که عمر رفته بازنمی‌گردد.

غرر الحکم: ح 2618 / گزیده غررالحکم و دررالکلم، ص33.

نکوهش مدح و ستایش بی‌مورد

امام عسکری علیه السلام:

مَن مَدَحَ غَیرَ المُستَحِقِّ للمَدحِ فَقَد قَامَ مَقامَ المُتَّهَمِ؛

هرکس کسى را بستاید که سزاوار ستودن نیست، در جایگاه متّهم نشسته است.

أعلام الدین: ص ۳۱۳ / چشم تماشا، ص222.

حسد هرگز!

امام هادی علیه السلام:

إیّاکَ والحَسَدَ فَإنَّهُ یَبینُ فیکَ، ولا یَبینُ فی عَدُوِّک؛

مبادا حسد ورزى؛ که اثرش در تو آشکار می‌شود و در دشمنت آشکار نمی‌شود.

أعلام الدین: ص ۳۱۱ / چشم تماشا، ص220.

از‌خود‌راضی، خوب یا بد؟

امام هادی علیه السلام:

مَن رَضِیَ عَن نَفسِهِ کَثُرَ السّاخِطونَ عَلَیهِ؛

آن که از خودش راضى شود، ناراضیانِ از او، فراوان می‌شوند.

اعلام الدین: ص 311 / چشم تماشا: ج1 ص214.

بازی‌گوشی کودکان

 پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

عَرامَةُ الصَّبیِ فی صِغَرِهِ زِیادَةٌ فی عَقلِهِ فی کِبَرِهِ؛

بازى گوشى (شیطنت) بچّه در کودکى، مایه فزونى خِرد او در بزرگ سالى است.

کنز العمّال : ج ۱۱ ص ۹۱ ح ۳۰۷۴۷ / حکمت نامه کودک ص 258.

عدالت بین فرزندان

 پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

اِعدِلُوا بَینَ أولادِکُم فی النُّحلِ ، کَما تُحِبُّونَ أن یَعدِلوا بَینَکُم فِی البِرِّ وَاللُّطفِ؛

میان فرزندانتان، در بخشیدن عدالت ورزید، همان گونه که دوست دارید آنان در نیکى و ملاطفت میان شما عدالت ورزند.

مکارم الأخلاق : ج ۱ ص ۴۷۳ ح ۱۶۲۴/ حکمت نامه کودک ص 236.