بخشی از تفسیر آیه 102 / کهف

«نُزُل» چیزی است که مهمان در ابتدای ورودش با آن پذیرایی می شود. این آیه می فرماید که جهنم، نُزُل کافران است. در آیه 107 می خوانیم که بهشت، نُزُل مؤمنان است. برخی از مفسران از این تعبیر استفاده کرده اند که بهشت، اولین پاداش مؤمنان و جهنم، اولین کیفر کافران است و در پس آنها ثواب و عقابی وجود دارد که وصف شدنی نیست. برخی از آیات قرآن نیز این نظر را تأیید می کند؛ مثلا: «هرچه بخواهند، در آنجا(=بهشت) برای آنها هست و نزد ما نعمتهای بیشتری وجود دارد (که به فکر هیچ کسی نمی رسد).[ق - 35]»؛ یا این آیه که می فرماید: «هیچ کس نمی داند چه پاداشهای مهمی که مایه روشنی چشم هاست، برای آنها نهفته شده.»[سجده - 17]؛ یا این آیه شریفه: «برای آنها(=ستمکاران)(در قیامت) اموری ظاهر می شود که هرگز گمان نمی کردند»[زمر - 47].

منبع: تفسیر المیزان.

بخشی از تفسیر آیه 36 / اسراء

نهی از پیروی از چیزهایی که به آن علم و آگاهی نداریم، معنی وسیعی دارد که موضوعات اعتقادی، سخن گفتن، شهادت دادن، قضاوت کردن و انجام سایر اعمال را شامل می شود. در همه چیز، ملاک انسان باید علم و یقین باشد و غیر آن، خواه ظن و گمان باشد یا حدس و تخمین یا شک و احتمال، هیچ کدام سزاوار اعتماد نیستند. در حدیثی از امام کاظم علیه السلام می خوانیم که از پدرانش نقل کرده است:" «تو نمی توانی هرچه می خواهی، بگویی؛ زیرا خداوند می فرماید: از آنچه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن.» در حدیث دیگری از پیامبر صلی الله علیه و آله در ذیل این آیه می خوانیم: «هرکه به مرد یا زن مؤمنی تهمت بزند، خداوند او را در چرک و کثافت زنان بدکار نگه می دارد تا از عهده آنچه گفته است، برآید.»

منبع: تفسیر نمونه و تفسیر قمی.

بخشی از تفسیر آیه 38 / حجر

بیشتر مفسران معتقدند منظور از آیه 38، روز پایان دنیا و اولین دمیدن اسرافیل در صور است؛ زیرا تا آن روز، تکلیف وجود دارد و امکان مخالفت با خدا و معصیت او هست. برخلاف این نظر، از آیات قرآن و روایات و حتی دلایل عقلی استفاده می شود که بشر در حال حرکت به سوی سعادت است و به زودی در همین دنیا به کمال سعادت خود می رسد وجامعه انسانی از گناه و بدی رهایی می یابد؛ به طوری که در روی زمین کسی به جز خدا پرستیده نمی شود و بساط کفر و فسق برچیده می گردد و مرض های روحی و وسوسه های شیطانی ازبین خواهد رفت. از این مطلب استفاده می شود که روز وقت معلوم که سرآمد مهلت ابلیس است، روزی است که جامعه بشری به اراده خداوند اصلاح خواهد شد. در آن روز، ریشه فساد کنده خواهد شد و این پایان دنیا نیست. در برخی روایات، این آیه به روزگار ظهور حضرت مهدی عجل الله فرجه تفسیر شده است.

منبع: المیزان.

بخشی از تفسیر آیه 83 / یوسف

یعقوب علیه السلام کلامی را که در هنگام مفقود شدن یوسف(آیه 18) به زبان آورده بود، تکرار می کند:" ( هوای ) نفس شما ، مسأله را چنین در نظرتان آراسته است! من صبر می کنم ، صبری زیبا ". این سخن برای تکذیب پسرانش در مورد بازداشت بنیامین یا تهمت به آنها نبود؛ زیرا قراین نشان می دهد که آنها راست می گویند و بنیامین بازداشت شده بود؛ بلکه حضرت یعقوب علیه السلام با زیرکی خدادادی که داشت، فهمید که بازداشت بنیامین به گم شدن یوسف ارتباط دارد و می دانست که گم شدن یوسف در اثر هوای نفس برادرانش بوده است. به همین دلیل نگفت که امیدوارم خداوند بنیامین را به من باز گرداند؛ بلکه فرمود امیدوارم خداوند همه آنها ( یعنی یوسف، بنیامین و برادر بزرگتر که در مصر ماندند) را به من بازگرداند و بدین ترتیب فهماند که مفقود شدن همه آنها، در اثر فریبکاری نفس پسران نادان و خطاکار بوده است.
منبع: تفسیر المیزان.

بخشی زا تفسیر آیه 23 / هود

«أخبَتوا» از ریشه «خبت» است و به معنای زمین صاف و وسیعی است که انسان به راحتی و با اطمینان می تواند در آن گام بردارد. به همین جهت، این ماده به معنای اطمینان به کار رفته است و به معنای خضوع و تسلیم هم می باشد؛ زیرا چنین زمینی، هم برای گام برداشتن اطمینان بخش است و هم برای رهروان، خاضع و تسلیم. در حدیثی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که یکی از یارانش به او عرض کرد: در میان ما مردی به نام « کُلَیب» است. هیچ کلامی از شما صادر نمی شود مگر اینکه می گوید: من تسلیم هستم و به همین خاطر، او را «کلیب تسلیم» نامیده ایم. امام دعا کرد: " رحمت خدا بر او باد." سپس اضافه کرد: " آیا می دانید تسلیم چیست؟" ما ساکت شدیم. امام فرمود: به خدا سوگند، این همان إخبات است که در کلام خداوند آمده است: « إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَخْبَتُوا إِلَىٰ رَبِّهِمْ».
منبع: تفسیر نمونه و تفسیر المیزان.

سعادت می خواهی ؟

امام على علیه السلام:

أسعَدُ الناسِ مَن عَرَفَ فَضلَنا، و تَقَرَّبَ إلى اللّهِ بِنا، و أخلَصَ حُبَّنا، و عَمِلَ بما إلَیهِ نَدَبنا، و انتَهى عَمّا عَنهُ نَهَینا، فذاکَ مِنّا و هُو فی دارِ المُقامَةِ مَعَنا؛

خوش‌بخت‌ترینِ مردم کسى است که فضل و مقام ما را بشناسد و به وسیله ما به خدا نزدیک شود و در دوستى ما یکدل و مخلص باشد و به آنچه ما بدان فرا خواندیم عمل کند و از آنچه ما نهى کردیم دست بردارد. چنین کسى از ماست و در سراى ماندگارى (بهشت) با ماست.

غرر الحکم: ۳۲۹۷ / میزان الحکمه: ج 5 ‌ص304.

بخشی از تفسیر آیه 103 / توبه

جمله" صَلِّ عَلَیْهِمْ‏" گر چه خطاب به پیامبر صلی الله علیه و آله است ولى روشن است که یک حکم کلى را بیان مى ‏کند (زیرا قانون کلى این است که احکام اسلام میان پیامبر و دیگران تفاوتى ندارد و ویژگی هاى پیامبر از نظر احکام باید با دلیلِ خاص ثابت شود). بنا بر این متصدیان امور بیت المال در هر عصر و زمان مى ‏توانند با جمله (اللهم صل علیهم) به زکات دهنده‏ گان دعا کنند. با این حال تعجب در این است که بعضى از متعصبان اهل سنت صلوات را براى آل پیامبر به تنهایی جائز نمى‏دانند، یعنى اگر کسى بگوید (اللهم صل علىٰ على امیر المؤمنین) یا (صل علىٰ فاطمه الزهراء) ممنوع مى ‏شمرند، در حالى که ممنوع بودن اینگونه دعا دلیل مى ‏خواهد نه اجازه گفتن آن؛ بعلاوه همانگونه‏ که در بالا گفتیم قرآن صریحا اجازه مى ‏دهد که در باره افراد عادى چنین دعائى شود، تا چه رسد براى اهل بیت که جانشینان پیامبرند. ولى، چه مى ‏توان کرد که تعصبها گاهى جلو فهم آیات قرآن را نیز می گیرد.
منبع : تفسیر نمونه.

کارسازی ولایت با عمل و ورع

امام باقر علیه السلام:

إنّا لا نُغنی عَنکُم ـ واللّهِ ـ شَیئا إلّا بِالوَرَعِ، وإنّ وِلایَتَنا لا تُدرَکُ إلّا بِالعَمَلِ؛

به خدا سوگند ما به کار شما نخواهیم آمد جز آنکه وارسته باشید؛ و بی‌گمان ولایت ما جز با عمل به دست نمی‌آید.

مصادقة الإخوان: ص۱۳۶ ح ۶ / چشم تماشا، ص150.

بخشی از تفسیر آیه 18 / توبه

مسجد، پایگاه مهّم عبادى و اجتماعى مسلمانان است. بنابراین، هم متولّیان آن باید صالح و پاک باشند و هم برنامه ‏هایش سازنده و تربیت کننده، هم بودجه ‏اش مشروع و حلال باشد و هم مسجدیان اهل تقوا و خدایى و مورد تکریم. وگرنه اگر سازندگان مساجد، جبّاران و سلاطین باشند و پیشنمازان، افراد بى‏سواد و ترسو و خادمان نیز وارفتگان بى ‏حال، طبعاً مساجد از هدف اصلى خود که آبادى معنوى است، دور خواهد ماند.
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: « إذا رأیتم الرّجُلَ یعتاد المسجدَ فاشهَدُوا له بالأیمان». همین که دیدید کسى به مسجد رفت و آمد مى‏کند، به ایمان او گواهى دهید.
مخصوصا باید توجه داشت، مسجد مرکزى براى جوانان با ایمان گردد، نه اینکه تنها مرکز بازنشستگان و از کار افتادگان شود. مسجد باید کانونى براى فعال‏ترین قشرهاى اجتماع باشد، نه مرکز افراد بیکاره و بى حال و خواب آلوده‏ ها.

منبع: تفسیر نور؛ تفسیر نمونه؛ تفسیر الدر المنثور.

بخشی از تفسیر آیه 39 / انفال

طبق آیه یکی از اهداف مقدس جهاد اسلامى، بر چیدن بساط بت پرستى و از میان بردن بتکده‏ هاست؛ زیرا آزادى دینى مخصوص کسانى است که از یکى از ادیان آسمانى پیروى کنند و در برابر آنها، انجام فشار براى تغییر عقیده صحیح نیست، ولى بت پرستى نه دین است و نه مکتب بلکه خرافه است و انحراف؛ حکومت اسلامى باید نخست از طریق تبلیغ و اگر ممکن نشد از طریق توسل به زور، بساط بت پرستى را از همه جا برچیند و بتخانه‏ ها را ویران کند.

در تفسیرهاى اهل سنت و شیعه از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: "تأویل و تفسیر نهایى این آیه هنوز فرا نرسیده است و هنگامى که قائم ما قیام کند، کسانى که زمان او را درک کنند، تأویل این آیه را خواهند دید. به خدا سوگند دین محمد صلی الله علیه و آله به تمام نقاطى که شب می پوشاند، خواهد رسید تا در سراسر روى زمین مشرک و بت پرستى باقى نماند."

منبع: تفسیر نمونه، تفسیر جامع البیان، تفسیر روح المعانی.

خوشا به حال جوانی که ...

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

خَیرُ اُمَّتی مَن هَدَمَ شَبابَهُ فی طاعَةِ اللّهِ، وفَطَمَ نَفسَهُ عَن لَذّاتِ الدُّنیا وتَوَلَّهَ بِالآخِرَةِ، إنَّ جَزاءَهُ عَلَى اللّهِ أعلى مَراتِبِ الجَنَّةِ؛

بهترینِ امّت من کسى است که جوانی‌اش را در فرمانبرى از خداوند، سپرى کند و خود را از خوشی‌هاى دنیا وا‌گیرد و شیفته آخرت باشد. به‌راستى که پاداش او نزد خداوند، برترین جایگاه بهشت است.

المواعظ العددیّة: ص ۳۴ / دانشنامه قرآن و حدیث: ج7 ص284.

بخشی از تفسیر آیه 151 / انعام

خداوند در چند جای قرآن، پس از دعوت به توحید و یگانه پرستی، بلافاصله درباره نیکی به پدر و مادر سخن گفته است(بقره / 83؛ نساء / 36؛ إسراء / 23؛ لقمان / 14 و همین آیه). از این آیات فهمیده می شود که ناسپاسی نسبت به پدر و مادر، از بزرگترین گناهان کبیره یا بزرگترین گناه بعد از شرک است. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است:« از آزردن پدر و مادر بپرهیزید. همانا بوی بهشت از هزار سال راه به مشام می رسد؛ ولی آزاردهنده ی (پدر و مادر) و ... آن را نمی یابد». همچنین از آن حضرت روایت شده است:« نیکی کننده (به پدر و مادر، در بهشت) یک درجه از پیامبران پایین تر است و آزاردهنده ی (پدر و مادر، در جهنم) یک طبقه از فرعونیان بالاتر است.»
منبع: وسائل الشیعه،ج21،ص501؛ مستدرک الوسائل،ج15،ص176.

من و مفهوم سوره "العصر"

نمی دونم آخرش چی فکر می کنین ولی میگم.
چند روز پیش دلم مجبورم کرد بخاطر مهمان نوازی یک نفر، ازش تشکر کنم اما بدلایلی مطلب زیر رو براش نوشتم:

سلام آقای ..... مهربان
از مهمان نوازی شما بسیار متشکرم.

«صفایی ندارد ارسطو شدن       خوشا پرکشیدن پرستو شدن»

«قسم به روزگار که همه مردم عمرشون تلف میشه، به جز اونایی که حقیقت های زندگی رو باور کردن و کار صحیح و مناسب رو انجام دادن و سعی کردن که بقیه رو هم به خوبی و حقیقت و تحمل سختی های این حقیقت توصیه کنن.»

حمید حسینی زاده

6 / 6 / 93

ربطش به سوره العصر رو هم لابد فهمیدین!

بخشی از تفسیر آیه 9 / انعام

منظور از آیه این است که پیامبر خدا، به تناسب مقام رهبری و عهده دار بودن امر تربیت مردم و سرمشق عملی دادن به آنها لازم است از جنس خود مردم و مانند آنها باشد و تمام غرایز و صفات انسانی در او وجود داشته باشد؛ زیرا فرشته، علاوه بر این که با چشم بشر دیده نمی شود، نمی تواند سرمشق عملی برای او گردد؛ چون نه از نیازها و دردهای او آگاه است و نه با غریزه ها و خواسته های او آشنا است و به همین دلیل نمی تواند رهبری مناسب برای نوع بشر باشد. باید دانست که منظور از « لَجَعَلناهُ رَجُلاً »[=حتما او را بصورت انسان در می آوردیم] این نیست که فقط شکل انسان به او می دادیم؛ بلکه منظور این است که او را از نظر ظاهر و باطن به شکل انسان قرار میدادیم.
منبع: تفسیر نمونه.

بخشی از تفسیر آیه 148 / نساء

مفسران گفته اند: خداوند در این آیه استثنا قائل شده و به کسی که به او ستم شده، اجازه داده که بدی های ستمگر را آشکار کند؛ اما این به این معنی نیست که مظلوم اجازه دارد تمام بدی های ظالم را به هر نحو اعلام کند و به قول معروف، هرچه از دهانش در آمد، به او بگوید؛ بلکه به این معناست که کسی که به او ظلم شده، اجازه دارد در همان مورد خاص ساکت نباشد و برای گرفتن حقش، بدی و ظلم ظالم را با صدای بلند آشکار کند و صفات بد او را که با ظلم او ارتباط دارد، به زبان آورد. مفسرین و فقها از این آیه استفاده کرده اند که یکی از موارد جواز غیبت، دادخواهی و اعلام مظلومیت است.

منبع: تفسیر المیزان و تفسیر اطیب البیان.