بخشی از تفسیر آیه 45 / عنکبوت

یکی از آثار نماز بازدارندگی از فحشا و منکر است. این اثر نماز به قدری اهمیت دارد که در احادیث، معیار سنجش، نماز مقبول و غیرمقبول است. امام صادق علیه السلام می فرماید: " کسی که دوست دارد ببیند نمازش مقبول درگاه الهی شده یا نه، باید ببیند آیا این نماز او را از زشتیها و منکرات بازداشته یا نه؟ به همان اندازه که جلوی زشتی را گرفته، نمازش قبول است."
ممکن نیست کسی نماز بخواند و هیچ گونه اثری در او نبخشد؛ حتی اگر نمازش صوری باشد و شخص آلوده گناه باشد. اینگونه افراد اگر همین نماز را هم نخوانند، از این هم آلوده تر خواهند شد. در روایتی می خوانیم که جوانی از انصار، نماز را با پیامبر ادا می کرد اما آلوده گناهان زشتی بود. این ماجرا را به پیامبر صل الله علیه و آله گفتند. ایشان فرمودند:" سرانجام نمازش روزی او را از این اعمال باز می دارد."

بخشی از تفسیر آیه 28 / فرقان

در این آیه و آیه قبل بیان می شود که سبب اصلی گمراهی که درقیامت از زبان گمراهان برملا میشود، دوستی با هوی پرستان و دوستان شیطان است. انسان خواه ناخواه تاثیر پذیر است و بخش مهمی از افکار خود را از طریق دوستانش می گیرد. تا آنجا که امام علی علیه السلام می فرماید: "هرگاه وضع کسی برشما مشتبه شد و دین او را نشناختید، به دوستانش توجه کنید؛ اگر اهل دین و آیین خدا باشند،او نیز پیرو آیین خداست و اگر بر آیین خدا نباشند، او نیز بهره ای از آیین حق ندارد."
به راستی که گاهی نقش دوست در خوشبختی و بدبختی یک انسان از هر عاملی مهمتر است. گاهی انسان را به اوج عزت و گاهی به پست ترین حالت می برد.
امام جواد علیه السلام می فرماید: "از همنشینی با بد بپرهیز که همچون شمشیر برهنه است. ظاهرش زیبا و تاثیرش بسیار زشت است."
لطفا همین الآن آیه را با ترجمه بخوانید و کمی فکر کنید.

بخشی از تفسیر آیه 3 / مومنون

لغو چیست؟
کار لغو، کاری است که فایده ای نداشته باشد. البته این امر نسبی است؛ یعنی چه بسا کاری در حد خود مفید و در مقایسه با چیز دیگری لغو باشد. پس کارهای لغو، از نظر دین، اعمال مباح و حلالی است که نفع اخروی یا دنیوی که سود آخرتی بینجامد، نداشته باشد؛ مانند غذا خوردن. غذا خوردن در نظر اول لازم وضروری و امری مطلوب است اما اگر هدف از آن فقط لذت بردن باشد،از نظر دین لغو محسوب می شود. زیرا هدف از خوردن، نیرو گرفتن برای انجام تکالیف، عبادت و اطاعت است. پس با نظری دقیق میتوان گفت هرکاری که واجب یا مستحب نباشد، لغو است. با هدف دار کردن کلیه کارها - مثل غذا خوردن، خوابیدن، ازدواج و غیر اینها - و قرار دادن آن در مسیر رضای خدا می توان آن را مستحب کرد.
یکی از ویژگیهای مومنان این است که از لغو دوری میکردند.

تفسیر بخشی از آیه 59 / نمل

در احادیث فضیلت زیادی برای ذکر " الحمدلله " بیان شده است. مفضّل به امام صادق علیه السلام عرض کرد: دعای جامعی به من بیاموز. ایشان فرمودند:" خدا را حمد و سپاس کن که در این صورت هیچ نمازگزاری نمی ماند مگر اینکه برای او دعا می کند؛ زیرا همه آنها در نماز می گویند «سمع الله لمن حمده»[خداوند، حمد و سپاس کسی را که حمدش می کند، بشنود].
در روایت دیگر آمده: اگر کسی در روز چهار بار حمد کند، شکر آن روز را بجا آورده و اگر در شب حمد کند، شکر آن را بجا آورده است. حتی گفته اند در هنگام خوشی ها و سختی نیز سپاس و حمد خدا بگویید. اگر به انسان نعمتی رسید بگوید " الحمدلله علی هذه النعمه " و اگر بلایی متوجهش شد بگوید " الحمدلله علی کل حال "

منبع: اطیب البیان، ج10، ص163.

بخشی از تفسیر آیه 18 / انبیاء

آیه میگوید ما عالم را برای بازی و سرگرمی خلق نکردیم؛ بلکه سنت همیشگی ما این بوده که باطل را چنان با حق بکوبیم که نابود شود ک به کلی از بین برود. حال اگر آن باطل، دلیل و عقیده باطلی باشد، دلیل و عقیده حق، آن را نابود میکند؛ و اگر عمل و سنت باطلی باشد -چنانکه در اقوام اسرافکار و ظالم بوده- عذاب استیصال[ عذابی که ریشه کن می کند و در آن هنگام، ایمان سودی ندارد]، آن اعمال و سنتها را ازبین می برد. به طور کلی باطل هرچه باشد، حق، آن را از بین خواهد برد. دربسیاری از روایات، حکومت حق امام زمان عجل الله فرجه که پس از ظهور آن حضرت تشکیل می شود، مصداق آشکاری برای این آیه معرفی شده است.

بخشی از تفسیر آیات 103 و 104 سوره کهف

" زیانکارترین مردم کیست؟ "
بسیار میبینیم که انسان گاه کار خلافی انجام میدهد که فکر میکند کار خوب و مهمی است.چنین جهلی ممکن است یک لحظه یا یکسال یا حتی یک عمر ادامه یابد و راستی که بدبختی ای از این بزرگتر تصور نمی شود. دلیل هم روشن است:
کسانی که گناه می کنند اما میدانند خلافکارند اکثرا برای خلاف خود حد و مرز قرار میدهند و بسیار میشود که  توبه میکنند و به سراغ عمل صالح میروند.
اما آنها که گنهکارند و درعین حال،گناهشان را عبادت، اعمال بدشان را نیکوکاری و کژی را درستی میپندارند،نه تنها درصدد جبران نیستند بلکه باشدت هرچه بیشتر به کار خود ادامه میدهند. مثل خوارج.
تعصبهای شدید،غرور و تکبر،خودمحوری و خودخواهی و دنیاپرستی از مهمترین عوامل پیدایش اینگونه پندارهای غلط است.

بخشی از تفسیر آیه 7 / اسراء

در این آیه به این اصل اشاره شده که خوبیها و بدیهای شما، به خودتان بازمیگردد و مختص خود شما است. این یک سنت همیشگی است که نیکی ها و بدیها، سرانجام به خود انسان باز میگردد.بسیار بودند افرادی که سنتهای زشت و ناروا و قوانین ظالمانه و بدعتهای غیرانسانی برجا گذاشته اند و سرانجام دامان خود و دوستانشان را گرفت و در همان چاهی افتادند که برای دیگران کنده بودند.
یک سوال: اگر اینگونه است پس چرا بسیار می بینیم که اکثرا اثر خوبی به خود شخص بازنمیگرددو اثر گناه به خود گناهکار باز نمیگردد و بلکه متوجه دیگران میشود؟
پاسخ: اثری که اعمال خوب و بد دارند دو نوع است یکی اخروی و دیگری دنیوی.
اینجا منظور آثار اخروی عمل است که به خود شخص میرسد. اما آثار دنیوی چنین نیست. برای مثال شخصی که اخلاق و رفتار خوب دارد، دیگران نیز از آن بهره میبرند و در نقطه مقابل ضرر و آسیب انسان بدکار، به دیگران نیز سرایت میکند.

بخشی از تفسیر آیه 39 / حجر

ما دو نوع انسان جاهل داریم:
1- کسی که جهلش ناشی از بی اعتقادی است.
2- کسی که جهلش ناشی از اعتقاد فاسد است. به جهل نوع دوم  " غی " میگویند. "اغواء" از این کلمه گرفته شده است که به معنی گمراه ساختن است. اما اغواء با اضلال فرق میکند.
در واقع "اضلال"عبارت از این است که کسی را از راه به در کنی، درحالیکه هدفش را گم نکرده بلکه همچنان در یاد هدف و به دنبال رسیدن به آن است ولی تو راهی پیش پایش میگذاری که او را به هدفش نمیرساند. اما "اغواء" عبارت است از اینکه او را طوری از راه به در ببری که در اثر جهل به چیز دیگری مشغول شود و هدف اصلی را فراموش کند.

بخشی از تفسیر 83 / یوسف

صبر جمیل چیست؟
صبری جمیل است که اولا اختیاری باشد نه اجباری و ثانیا در برابر مصیبتها سخنی که نشان دهنده کفر،ناسپاسی و بی تابی و نارضایتی از مقدرات الهی باشد،بر زبان جاری نشود؛ همچنانکه امام صادق علیه السلام فرمودند: "منظور، صبر بدون گله است."
در تاریخ اسلام کم نبودند افرادی که مانند حضرت یعقوب علیه السلام در سخت ترین لحظات و بلاها، حمد وسپاس خدا گفتند. آنها چون صبری جمیل داشتند از خدانیز غیرجمیل ندیدند و " ما رایت الا جمیلا " گفتند.
پس اگر در مصیبتهای سخت، بی تابی نکردیم و کلامی نگفتیم و راضی به رضای الهی بودیم،حتما صبری جمیل به کار برده و اجری عظیم برده ایم.

بخشی از تفسیر آیه 7 / هود

"لیبلوکم" از ماده "بلاء و ابتلاء" به معنی آزمایش است، درواقع باید بگوییم که آزمایشهای الهی برای کشف حال و پی بردن به وضع درونی و روحی و فکری افراد نیست، بلکه به معنی پرورش دادن و تربیت نمودن است.
قرآن بجای اینکه بگوید "اکثر عملا" گفته "احسن عملا" یعنی  این آیه ارزش هر انسانی را به "حُسن [=کیفیت]" عمل او مربوط میداند نه به زیادی و فزونی عمل؛ این نشان میدهد که اسلام در همه جا روی کیفیت عمل تکیه می کند نه روی کثرت و کمیت.
امام صادق علیه السلام میفرماید:
خداوند زیادی اعمال را نمی خواهد بلکه درستی اعمال را میخواهد.و درستی اعمال به آن است که با خداترسی و نیت پاک باشد.
در ادامه فرمودند: نگهداری عمل از آلوده شدن به ریا و نیت های نادرست مشکلتر از خود عمل است. و عمل خالص آن عملی است که فقط از خدا انتظار داری که تو را ستایش کند.

بخشی از تفسیر آیه 105 / توبه

چندسال پیش یک کلیپ از آیت الله بهجت پخش شد که میگفت هر روز اعمال ما به امام زمان(عجل الله فرجه) عرضه میشه. آیا ممکن است افراد خاصی از اعمال ما آگاهی پیدا کنند؟
پاسخ قرآن به این سوال مثبت است. در آیه مذکور بیان شده که همیشه  خداوند سپس پیامبر و مومنان خاصی اعمال ما رامی بینند. بدلیل استفاده از الف ولام برای مومنون(که میشود المومنون)نشان میدهد که تمام مومنان مد نظر نیست و  این مومنان که در آیه آمده اند به مقامی رسیده اند که مانند پیامبرند و آنها کسانی جز امامان علیهم السلام نیستند.
امام صادق علیه السلام می فرماید:
تمام اعمال مردم، هر روز صبح به پیامبر عرضه می شود؛اعمال نیکان و بدان. بنابر این مراقب باشید.(اصول کافی،ج1،ص171)
پس سعی کنیم با اعمالمان امام زمان عجل الله فرجه را از خود ناراحت نسازیم.

بخشی از تفسیر آیه 53 / انفال

بهره مندی از  رحمت خدا، بیکران و عمومی و همگانی است اما به اندازه شایستگی ها و لیاقت های مردم است. در ابتدا خدا نعمتهای مادی و معنوی خویش را شامل حال اقوام می کند، چنانچه نعمتهای الهی را وسیله ای برای تکامل خویش ساختند و از آن در مسیر حق کمک گرفتند و شکر آن را،که همان استفاده صحیح است، بجا آوردند، نعمتش را پایدار بلکه بیشتر می کند. ولی هنگامی که این نعمتها وسیله ای برای طغیان و سرکشی و ظلم و بیدادگری و تبعیض و ناسپاسی و غرور و آلودگی گردید، در این هنگام خداوند نعمتها را میگیرد و یا آن را تبدیل به بلا و مصیبت می کند.
بنابراین دگرگونی ها همیشه از طرف ما است و گرنه نعمتهای خدا از بین نمیرود.

تفسیر بخشی از آیه 125 / اعراف

ایمان به معاد باعث تقویت باورهای انسان میشود. بعد از اینکه ساحران فهمیدند که حضرت موسی علیه السلام حقیقتا پیامبر است، به او ایمان آوردند.فرعون آنان را تهدید به عذاب کشنده  کرد. ساحران گفتند: تو ما را به عذاب تهدید میکنی؟ گمان کرده ای اگر با این عذاب،ما را بکشی به ما آسیب رسانده ای؟ درحالی که مردن در راه ایمان سعادت است؛زیرا ما پس از کشته شدن،به سوی پروردگارمان بازمیگردیم و خوشبخت خواهیم بود. آری، ایمان به معاد سبب شد ساحران برابر فرعون چنین شجاعتی از خود نشان دهند.
آیه پنجم سوره قیامت میگوید عده ای نیز که معاد را رد میکنند درواقع در معاد شک ندارند بلکه میخواهند آزاد باشند و تا پایان عمر گناه کنند.

بخشی از تفسیر آیه 160 / انعام

دلیل استفاده از کلمه جاء در آیه این است که انسان باید عمل خود را تا صحنه قیامت بیاورد.چه بسا نیکی هایی که با ریا و غرور و عجب و گناهان دیگر، محو و نابود می شود.در جای دیگر قرآن می خوانیم "آنها در آخرت، جز آتش، سهمی نخواهند داشت و آنچه را دردنیا برای غیر خدا انجام دادند، بر باد می رود و آنچه عمل می کردند، باطل و بی اثر می شود(هود /16)"
در نقطه مقابل نیز چه بسا گناهانی که با توبه، محو شده یا به نیکی تبدیل شود[فرقان/70] یا مورد عفو قرار گیرد[مائده/15]
پس عملی ملاک است که به صحنه قیامت آورده شود.
منظور از "حسنه" هر کار خوبی است؛ کوچک باشد یا بزرگ و مراد از "سیئه"هم هر کار بدی است؛ صغیره باشد یا کبیره.

روش برداشت از قرآن

خیلی وقته من بعد از خوندن چند تا قاعده عربی و حفظ کردن چندتا لغت و نگاهی گذرا به بعضی تفاسیر و مقاله ها به این تصور غلط رسیده بودم که میتونم از آیات قرآن تفسیر مناسبی رو بیان کنم. اما خوشبختانه با خوندن کتاب روش برداشت از قرآن شهید بهشتی به اشتباه بودن این فکر پی بردم. این کتاب رو که بخونید از دقت نظر و تسلط شهید بزرگوار متعجب میشید.

دریافت
عنوان: روش برداشت از قرآن
حجم: 405 کیلوبایت
توضیحات: این کتاب مصاحبه حجت الاسلام اژه ای با شهید بهشتی است.